Bibberende knieën als je voor een groep moet spreken? Klopt je hart in je keel? Breekt het zweet je uit? Niet nodig volgens communicatiecoach Geert Zomer van Professionals in Beeld. Presenteren is een vaardigheid die iedereen kan leren.
Onlangs volgde ik zijn introductieles voor de cursus ‘Spreken is goud’. Zijn presentatie tips zijn in al je communicatie te gebruiken. Je kunt er ook interessantere teksten en persberichten mee schrijven en ze geven je meer zelfvertrouwen als je ooit een interview moet geven voor de radio of de televisie. Met Geert’s tips voor een goede presentatie verbeter je al je communicatie.
Presentatie tips
Geert strooide tijdens de introductieles met tips waarmee je direct aan de slag kunt. Of je nu een workshop moet geven, jezelf moet presenteren op een netwerkbijeenkomst of je wellicht een spreekbeurt hebt op school. Een paar van zijn tips voor een goede presentatie waarmee je al je communicatie direct kunt verbeteren:
- Praat/schrijf voor de ontvanger, niet voor jezelf
- Verplaats je in de ontvanger (leef je in in je publiek)
- Geef slechts 3 tot 7 brokjes nieuwe informatie (meer kunnen mensen gewoon niet onthouden)
- Praat/schrijf alsof je met je publiek in gesprek bent
- Spreek/schrijf de taal van je doelgroep (gebruik geen woorden die ze niet begrijpen)
- Vertel heel veel verhalen (anekdotes)
Er is een groot verschil tussen presenteren en schrijven: de interactie met je publiek. Als schrijver heb je vaak geen idee hoe de ontvanger op je boodschap reageert. Tijdens een presentatie krijg je juist constant feedback vanuit de zaal. Dat lijkt eng, maar als je goed wilt presenteren dan kun je slim gebruik maken van deze feedback. Volgens Geert is dat de belangrijkste vaardigheid die je moet leren om boeiend te presenteren: constante interactie met de toehoorders.
Hoe houd je contact met je publiek?
- Heeft iemand in het publiek een moeilijke vraag waarop je geen antwoord weet?
Bedank de vragensteller voor zijn ‘boeiende vraag’, erken deze persoon als een deskundige en vraag of je er later (desnoods in een mail of telefonisch) op terug mag komen. - Zakt je publiek in? Leunen ze passief achterover?
Stel dan vragen, loop de zaal in en verkort de afstand tot je publiek. Hoe dichter je bij je publiek staat, hoe indringender de boodschap binnenkomt. Als je dichtbij staat moeten mensen wel naar je luisteren. Dat gaat automatisch. - Ben je nerveus en sta je te trillen?
Zeg dat dan gewoon. Blijf er niet te lang bij stilstaan, het moet geen klaagzang worden, maar je mag je zenuwen best even laten zien. Het maakt je menselijk en sympathiek. - Loopt er iemand halverwege je presentatie de zaal uit?
Raak niet in paniek. Dat wil niet zeggen dat je een slechte presentatie geeft, dat betekent alleen dat die persoon andere informatie krijgt dan hij of zij verwachtte. Bedank de persoon in kwestie dat hij gekomen is en maak duidelijk dat je zijn of haar beslissing respecteert. Je kunt het niet iedereen naar de zin maken! (Als iedereen de zaal uit loopt zou ik me trouwens wel zorgen gaan maken, maar dat terzijde.)
Hoe presenteert Geert zelf?
Door vragen te stellen en opdrachten te geven, zorgt Geert ervoor dat we 4(!) uur lang blijven opletten. Hij geeft ons constant aandacht, complimentjes en maakt ons aan het lachen. Om ons een goed gevoel te geven. Zodat we meer willen. Hij bouwt een relatie met ons op. En terwijl hij dat doet, laat hij zien wat hij doet en legt hij uit waarom wij op een bepaalde manier op hem reageren.
Zijn belangrijkste tip om snel beter te presenteren? Vertrouw op je eigen deskundigheid en maak contact met je publiek. ,,Beschouw de presentatie en je eigen deskundigheid als jouw huis. Jij woont in dat huis. Je kent het door en door en je bent de baas in jouw eigen huis.’’
Hoe blijf je de zenuwen de baas in een presentatie?
Veel problemen die mensen hebben met presenteren hangen samen met zenuwen. Veel euh zeggen bijvoorbeeld. Je geen houding weten te geven, een verhoogde hartslag, onzekerheid en soms zelfs een blackout. Maar hoe kom je daar vanaf? In elk geval niet door je presentatie nog beter voor te bereiden. Volgens Geert bereiden we juist veel te veel voor. Al die sheets en PowerPoints bevatten een overload aan informatie die je luisteraars toch niet allemaal kunnen onthouden.
Omgekeerd presenteren: weg met de PowerPoint
Geert’s tip voor een goede presentatie zonder zenuwen? Omgekeerd presenteren. Helemaal niets voorbereiden, maar de groep laten bepalen wat ze van je willen leren. Op die manier geef je mensen precies de informatie die ze willen, zodat ze geinteresseerd blijven. Ze leven toe naar het moment dat je ‘hun’ vraag beantwoordt en ze veren op als hun vraag aan de beurt is. Op die manier krijg je geen ‘leuners’ die sceptisch aanhoren wat je te vertellen hebt, maar deelnemers die actief meedoen. Interactie. Met als bijkomend voordeel dat je geen avonden hoeft te zwoegen op een PowerPoint presentatie.
Blijf boeien: meer entertainment, minder educatie
Geert gebruikt het omgekeerd presenteren zelf ook. Hij schrijft onze vragen op een flipover en beantwoordt ze één voor één. Zijn antwoorden bestaan vooral uit praktijkvoorbeelden. Hij gebruikt daarvoor het 3-E model van Remco Claassen.
- Educatie (beperkte informatie, je kan slechts 3 tot 7 nieuwe dingen per keer aanleren)
- Entertainment (vertel veel anekdotes, grapjes, praktijkverhalen)
- Empowerment (leg uit wat je luisteraars aan de informatie hebben, wat kunnen ze ermee?)
Gebruik anekdotes om de aandacht vast te houden
Je kunt je publiek nooit genoeg entertainen. Hoe meer interessante verhalen, anekdotes en praktijksituaties je kunt vertellen hoe beter. Je hoeft echt niet als een cabaretier de ene grap na de andere uit je mouw te schudden, maar je moet wel verhalen vertellen. Anekdotes en praktijksituaties die jouw informatie ondersteunen. ,,Je luisteraars vergeten straks je rijtje met belangrijke punten, maar de anekdotes die je vertelde, die blijven hangen,’’ aldus Geert.
Zelf zit de communicatiecoach vol met interessante anekdotes. De mooiste vind ik het verhaal waarmee Geert illustreert dat stiltes in een presentatie heel effectief kunnen zijn:
Op een networkbijeenkomst krijgt iedereen een halve minuut om zichzelf voor te stellen. Iedereen draait zijn ingestudeerde praatje af en na 25 voorstelrondjes zijn de aanwezigen zowat in slaap gesukkeld. Dan volgt nr. 26. De man staat op. Loopt naar voren. Stelt de timer van zijn telefoon in op 30 seconden en gaat staan. Tot de timer gaat, zegt de man geen woord. Daarna zegt hij: ,,Deze halve minuut rust werd u aangeboden door … ”
Wedden dat geen van de aanwezigen deze man ooit nog vergeet, ook al heeft hij geen woord gezegd?
Meet de reactie van de zaal: vind thermometers
Tijdens het vertellen zoekt Geert steeds naar ‘thermometers’ in de zaal. Mensen die door hun lichaamstaal laten zien of de boodschap overkomt. Ik wist het niet, maar volgens Geert ben ik er één: zo’n thermometer. Onbewust knik ik als ik het met zijn verhaal eens ben. Als ik hem niet geloof leun ik sceptisch achterover. Ik kijk hem aan als ik geinteresseerd ben en frons als ik iets niet begrijp. Kortom, ik ben een expressieve luisteraar. Ik geef telkens feedback waarop Geert zijn verhaal kan afstemmen. In elk groep zitten ze, die thermometers, en daar kun je als spreker handig gebruik van maken.
Goed presenteren leer je door te oefenen
Nu je zoveel tips voor een goede presentatie hebt gekregen, wil dat helaas nog niet zeggen dat je het voortaan ook kunt. Om te leren presenteren moet je oefenen. Probeer Geert’s tips voor een boeiende presentatie eens uit tijdens een netwerkbijeenkomst, een workshop of bij een koffiemorgen bij de buren. Ook je geschreven teksten worden leuker als je minder informatie en meer praktijkvoorbeelden geeft.
Download dan hier het e-book: 25 manieren om gratis reclame te maken en meer naamsbekendheid te krijgen. Je kunt het meteen downloaden en het kost niks.
Als je mijn boek aanvraagt, ontvang je voortaan ook automatisch mijn maandelijkse publiciteitstips in je mailbox. Wil je dat niet? Dan kun je het e-book ook via de mail bij me aanvragen. Je krijgt het dan zo snel mogelijk; in elk geval binnen een week.
Je leest in mijn privacy-verklaring hoe ik jouw gegevens opsla en waarvoor ik ze gebruik.
Ik ga ook een presentatie maken over een paar weken en ik heb der veel zin in, ik ga zeker jullie tips gebruiken. Ik wil eigenlijk nog een paar tips voor de onderwerpen die kan ik namelijk zelf niet vinden hopelijk gaat het jullie lukken en lezen dit.
Groeten en alvast bedankt
xxxPresie
Ik ben er het helemaal mee eens dat het heel belangrijk is om de taal van je doelgroep te spreken! Ik geef een presentatie over een paar weken, en nu ben ik aan het schrijven van de tekst. Morgen moet ik een draadloze microfoon huren zodat iedereen in het publiek me hoort, en dan is bijna alles klaar!
Veel succes met je presentatie Kiki.